Öz
Objectives: Psychiatric disorders frequently accompany chronic
diseases especially cancer. The aim of this study was to investigate the
depression and anxiety levels and the coping strategies in cancer patients.
Materials and Methods: This was a
case control study conducted in Karabuk University Research Hospital ( KURH)
between January 2018 and December 2018. Case group constituted of patients with
an established diagnosis of cancer and control group included healthy
individuals. Coping Strategies Questionnaire (COPE), Beck Depression Inventory
(BDI) and Beck Anxiety Inventory (BAI) were performed for all participants.
Statistical analyzes were carried out using Minitab 17 Statistical Software.
Case versus control comparison for continues variables was conducted using Mann
Whitney U test. Degree of relationship between continues variables were
measured using Spearman's rank correlation. Chi-Squared test was used to
evaluate cross tabulated categorical data.
Results: 94 individuals were
included in the study. Both cancer and control groups consisted of 23 males and
24 females. Mean age was found 59.77±12.01 years for cancer patients and
59.06±12.36 for control group. BDI and BAI scores of the patients were
significantly higher compared to healthy individuals. Considering the cut-off
values; 60% (28/47) of the cancer patients were found depressed and 62% (29/47)
of them were found to have anxiety while in the control group both the
depression and anxiety prevalence was 28% (13/47) (p=0.004 and p=0.002
respectively). Both groups were similar regarding the coping strategies total
score (p=0.779). Turning to religion, humor, mental disengagement, denial and
substance use were seen more frequently in cancer patients compared to control
group (p=0.004, p=0.001, p=0.005, p=0.001 and p=0.004 respectively); whereas
active coping, restraint coping, acceptance and behavioral disengagement were
significantly more frequent in control group (p=0.001, p=0.039, p=0.026 and
p=0.055 respectively).
Humor, mental disengagement, denial and substance use were positively
correlated with BDI scores (r=0.30 p=0.003, r=0.38 p=0.001, r=0.29 p=0.004,
r=0.22 p=0.03 respectively). Turning to religion, humor, mental disengagement
and substance use were positively correlated with BAI scores (r=0.24 p=0.015,
r=0.25 p=0.013, r=0.31 p=0.001, r=0.23 p=0.024 respectively).
Conclusion: The results of the current
study revealed that cancer patients had higher levels of depression and anxiety
compared to healthy individuals and they had higher risk of being depressed or
anxious. Furthermore, the patients developed different strategies in order to
cope with the burden of this catastrophic disease. Therefore, cancer a
multifaceted condition which must be approached in a multidimensional manner,
taking psychological features of each individual into account.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Ferlay J, Soerjomataram I, Ervik M et al. GLOBOCAN 2012 v1.0, Cancer Incidence and Mortality Worldwide: IARC CancerBase No. 11, https://publications.iarc.fr/Databases/Iarc-Cancerbases/GLOBOCAN-2012-Estimated-Cancer-Incidence-Mortality-And-Prevalence-Worldwide-In-2012-V1.0-2012, Erişim Tarihi:01.06.2019.
- 2. Torre LA, Siegel RL, Ward EM, Jemal A. Global Cancer Incidence and Mortality Rates and Trends—An Update. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2016;25(1):16-7.
- 3. Tokgöz G, Yaluğ İ, Özdemir S, Yazici A, Uygun K & Aker T. Kanser hastalarında majör depresyon yaygınlığı ve ilişkili etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2008;9(2):59-66.
- 4. Tang ST, Longitudinal analysis of severe anxiety symptoms in the last year of Life among Patients with Advanced Cancer: relationships with Proximity to Death, Burden, and Social support. Journal of the National Comprehensive Cancer Network, 2016;14(6):727-34.
- 5. Folkman S, Lazarus RS, Gruen RJ, DeLongis A. Appraisal, coping, health status, and psychological symptoms. J Pers Soc Psychol 1986;50:571-9.
- 6. Erdem M, Çelik C, Doruk A, Özgen F. Yaygın anksiyete bozukluğunda başa çıkma tutumları. Anatol J Clin Investig 2008;2(3):101-5.
- 7. Carver CS, Scheier MF & Weintraub JK. Assessing coping strategies: a theoretically based approach. Journal of personality and social psychology. 1989;56(2):267.
- 8. Agargün MY, Besiroglu L, Kiran ÜK, Özer ÖA & Kara H. COPE (Basa Çikma Tutumlarini Degerlendirme Ölçegi): Psikometrik özelliklere iliskin bir ön çalisma/The psychometric properties of the COPE inventory in Turkish sample: a preliminary research. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005;6(4):221.
- 9. Hisli N. Beck depresyon envanterinin üniversite ögrencileri için geçerliliği, güvenilirliği.(A reliability and validity study of Beck Depression Inventory in a university student sample). J Psychol 1989;7:3-13.
- 10. Ulusoy M, Sahin NH & Erkmen H. The Beck Anxiety Inventory: Psychometric Properties. Journal of cognitive psychotherapy 1998;12(2):163-72.
- 11. Ersoy S, Engin VS. Depresif semptomatoloji için bağımsız risk faktörü olarak hipotiroidi. Smyrna Tıp Dergisi 2014;2:22-9.
- 12. Baykan H, Yargıc I. Depression, anxiety disorders, quality of life and stress coping strategies in hemodialysis and continuous ambulatory peritoneal dialysis patients. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni-Bulletin of Clinical Psychopharmacology 2012;22(2):167-76.
- 13. Özkan S. Kanser Hastasında Psikiyatrik ve Psikososyal Destek. In: Onat H ve Molines MN (Eds.), Kanser Hastasına Yaklaşım Tanı, Tedavi Ve Takipte Sorunlar. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2002:345-54.
- 14. Elbi H. Kanser ve depresyon. Psikiatri Dünyası 2001;5:5-10.
- 15. Kutlu R, Çivi S, Börüban MC, Demir A. Depression and the Factors Affecting the Quality of Life in Cancer Patients. Selçuk Üniversitesi Tıp Dergisi, 2011;27(3):149-53.
- 16. Derogatis LR. The prevalence of psychiatric disorders among cancer patients. JAMA. 1983;249(6):751-7.
- 17. Valente SM, Saunders F. Diagnosis and treatment of major depression among people with cancer. Cancer Nursing 1997;20:168-77.
- 18. Onitilo AA, Nietert PJ, Egede LE. Effect of depression on all cause mortality in adults with cancer and differential effects by cancer site.Gen Hosp Psychiatry 2006;28:396-402.
- 19. Spiegel D, Giese-Davis J. Depression and cancer:mechanisms and disease progression. Biol Psychiatry 2003;54:269-82.
- 20. Kanser hastalarında depresyon ve anksiyete düzeyleri ve hastalıkla başa çıkma tutumlarının ilişkisi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 2012:16(2):55-60.
- 21. Kelleci M, Aydın D, Sabancıoğulları S, Doğan S. Hastanede yatan hastaların bazı tanı gruplarına göre anksiyete ve depresyon düzeyleri. Klinik Psikiyatri 2009;12:90-8.
- 22. Karakoyun-Celik O, Gorken I, Sahin S, Orcin E, Alanyali H, Kinay M. Depression and anxiety levels in woman under follow-up for breast cancer: relationship to coping with cancer and quality of life. Med Oncol 2010;27(1):108-13.
- 23. Alacacıoğlu A, Yavuzşen T, Diriöz M, Yeşil L, Bayrı D, Yılmaz U. Kemoterapi alan kanser hasta-larında anksiyete düzeylerindeki değişiklikler. Uluslararası Hematoloji-Onkoloji Dergisi 2007;17(2): 87-93.
- 24. Hiçdurmaz D. Hemodiyaliz ve sürekli ayaktan periton diyalizi uygulanan hastaların stresle baş etme biçimlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara; 2005.
- 25. Çetinkaya S, Nur N, Ayvaz A, Özdemir D. Bir üniversite hastanesinde hemodiyaliz ve sürekli ayaktan periton diyalizi hastalarında depresyon, anksiyete düzeyleri ve stresle başa çıkma tutumları. Nöropsikiyatri Arşivi 2008;45(3):78-84.
- 26. Kavas E. Dini tutum stresle başa çıkma ilişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2013;(37):10. 27. Çiftçi A. Ağır hastalıklarla başa çıkmada dinin rolü: Kanser hastalığı örneği. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, SBE (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul; 2007. katalog.marmara.edu.tr/eyayin/tez/T0056063.pdf , Erişim Tarihi:01.06.2019.
- 28. Karabulutlu, EY, Bilici M, Çayır K, Tekin SB, Kantarcı R. Coping, Anxiety and Depression in Turkish Patients with Cancer. European Journal of General Medicine 2010;7(3):296-302.
- 29. Yagmur Y, Duman M. The relationship between the social support level perceived by patients with gynecologic cancer and mental adjustment to cancer. International Journal of Gynecology & Obstetrics 2016;134:208–11.
- 30. Şahan E. Death anxiety in patients with myocardial infarction or cancer. The Egyptian Heart Journal 2018;70(3):143-7.
- 31. Rasmussen CA, Brems C. The Relationship of Death Anxiety with Age and Psychosocial Maturity. J Psychol 1996;13D(2): 141-4.
- 32. Lichtenthal W G, Nilsson M, Baohui Z, et al. Do rates of mental disorders and existential distress among advanced stage cancer patients increase as death approaches?. Psycho‐Oncology: Journal of the Psychological, Social and Behavioral Dimensions of Cancer, 2009;18(1):50-61.
- 33. Engelmann D, Scheffold K, Friedrich M et al. Death-related anxiety in patients with advanced cancer: Validation of the German version of the death and dying distress scale.Journal of Pain and Symptom Management, 2016;52(4):582–7.
- 34. Lo C, Hales S, Zimmermann C, Gagliese L, Rydall A, Rodin G. Measuring death-related anxiety in advanced cancer: Preliminary psychometrics of the death and dying distress scale. Journal of Pediatric Hematology/Oncology 2011;33:140-5.
- 35. Neel C, Lo C, Rydall A, Hales S, Rodin G. Determinants of death anxiety in patients with advanced cancer. BMJ Supportive & Palliative Care 2015;5(4):373–80.
Öz
Çalışmanın
istatistik analizleri Minitab 17 programı ile yapıldı. Vaka grubu ile kontrol
grubunun karşılaştırılmasında Mann Whitney U test kullanıldı. Sürekli
değişkenler arasındaki korelasyon Spearman's rank korelasyon testi kullanılarak
araştırıldı. Kategorik değişkenlerin karşılaştırılmasında Ki-kare testi
kullanıldı.
Bulgular: Çalışmaya 94 kişi dahil
edildi. Hem hastalar hem de kontrol grubu 23 erkek ve 24 kadından oluşmaktaydı.
Yaş ortalaması kanser hastalarında 59.77± 12.01, kontrol grubunda 59.06 ±12.36
yıldı. Hastaların BDI ve BAI skorları sağlıklı bireylere kıyasla anlamlı
derecede yüksek bulundu (p<0.001). Cut-off değerleri dikkate alındığında;
hastaların %60’ı (28/47) depresif bulunurken anksiyete oranı % 62 (29/47)
bulundu. Sağlıklı bireylerde ise hem depresyon hem de anksiyete prevalansı % 28
(13/47) bulundu (sırasıyla p=0.004 ve p=0.002 ). Başa çıkma ölçeği total skoru
her iki grubun benzerdi (p=0.779).Başa çıkma davranışlarından; dini başa çıkma,
şakaya vurma, zihinsel boş verme, inkar ve madde kullanımı kanser hastalarında
kontrol grubuna kıyasla daha sık rastlanırken (sırasıyla p=0.004, p=0.001,
p=0.005, p=0.001 ve p=0.004 ); aktif başa çıkma, kısıtlı başa çıkma, kabullenme
ve davranışsal boş verme kontrol grubunda daha sıktı (sırasıyla p=0.001,
p=0.039, p=0.026 ve p=0.055). Şakaya vurma, zihinsel boş verme, inkar ve madde
kullanımı ile BDI skorları arasında pozitif korelasyon saptanırken (sırasıyla
r=0.30 p=0.003, r=0.38 p=0.001, r=0.29 p=0.004, r=0.22 p=0.03); dini başa
çıkma, şakaya vurma, zihinsel boş verme ve madde kullanımıyla da BAI skorları
arasında pozitif korelasyon saptandı (sırasıyla r=0.24 p=0.015, r=0.25 p=0.013,
r=0.31 p=0.001, r=0.23 p=0.024 ).
Sonuç: Bu çalışmamızda ortaya
koyduğumuz bulgular kanser hastalarının sağlıklı bireylere oranla daha yüksek
seviyede depresyon ve anksiyeteye sahip olduklarını ve depresyon ve anksiyeteye
girme risklerinin daha fazla olduğunu göstermektedir. Ayrıca kanser hastaları
bu yıkıcı hastalıkla başa çıkabilmek için sağlıklı bireylerden farklı başa
çıkma yöntemlerine başvurmaktadır. Kanser, hasta bireylerin psikolojik
özelliklerinin gözönünde bulundurulması ve multidisipliner yaklaşılması gereken
çok yönlü bir hastalıktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Ferlay J, Soerjomataram I, Ervik M et al. GLOBOCAN 2012 v1.0, Cancer Incidence and Mortality Worldwide: IARC CancerBase No. 11, https://publications.iarc.fr/Databases/Iarc-Cancerbases/GLOBOCAN-2012-Estimated-Cancer-Incidence-Mortality-And-Prevalence-Worldwide-In-2012-V1.0-2012, Erişim Tarihi:01.06.2019.
- 2. Torre LA, Siegel RL, Ward EM, Jemal A. Global Cancer Incidence and Mortality Rates and Trends—An Update. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. 2016;25(1):16-7.
- 3. Tokgöz G, Yaluğ İ, Özdemir S, Yazici A, Uygun K & Aker T. Kanser hastalarında majör depresyon yaygınlığı ve ilişkili etkenler. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2008;9(2):59-66.
- 4. Tang ST, Longitudinal analysis of severe anxiety symptoms in the last year of Life among Patients with Advanced Cancer: relationships with Proximity to Death, Burden, and Social support. Journal of the National Comprehensive Cancer Network, 2016;14(6):727-34.
- 5. Folkman S, Lazarus RS, Gruen RJ, DeLongis A. Appraisal, coping, health status, and psychological symptoms. J Pers Soc Psychol 1986;50:571-9.
- 6. Erdem M, Çelik C, Doruk A, Özgen F. Yaygın anksiyete bozukluğunda başa çıkma tutumları. Anatol J Clin Investig 2008;2(3):101-5.
- 7. Carver CS, Scheier MF & Weintraub JK. Assessing coping strategies: a theoretically based approach. Journal of personality and social psychology. 1989;56(2):267.
- 8. Agargün MY, Besiroglu L, Kiran ÜK, Özer ÖA & Kara H. COPE (Basa Çikma Tutumlarini Degerlendirme Ölçegi): Psikometrik özelliklere iliskin bir ön çalisma/The psychometric properties of the COPE inventory in Turkish sample: a preliminary research. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005;6(4):221.
- 9. Hisli N. Beck depresyon envanterinin üniversite ögrencileri için geçerliliği, güvenilirliği.(A reliability and validity study of Beck Depression Inventory in a university student sample). J Psychol 1989;7:3-13.
- 10. Ulusoy M, Sahin NH & Erkmen H. The Beck Anxiety Inventory: Psychometric Properties. Journal of cognitive psychotherapy 1998;12(2):163-72.
- 11. Ersoy S, Engin VS. Depresif semptomatoloji için bağımsız risk faktörü olarak hipotiroidi. Smyrna Tıp Dergisi 2014;2:22-9.
- 12. Baykan H, Yargıc I. Depression, anxiety disorders, quality of life and stress coping strategies in hemodialysis and continuous ambulatory peritoneal dialysis patients. Klinik Psikofarmakoloji Bülteni-Bulletin of Clinical Psychopharmacology 2012;22(2):167-76.
- 13. Özkan S. Kanser Hastasında Psikiyatrik ve Psikososyal Destek. In: Onat H ve Molines MN (Eds.), Kanser Hastasına Yaklaşım Tanı, Tedavi Ve Takipte Sorunlar. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri; 2002:345-54.
- 14. Elbi H. Kanser ve depresyon. Psikiatri Dünyası 2001;5:5-10.
- 15. Kutlu R, Çivi S, Börüban MC, Demir A. Depression and the Factors Affecting the Quality of Life in Cancer Patients. Selçuk Üniversitesi Tıp Dergisi, 2011;27(3):149-53.
- 16. Derogatis LR. The prevalence of psychiatric disorders among cancer patients. JAMA. 1983;249(6):751-7.
- 17. Valente SM, Saunders F. Diagnosis and treatment of major depression among people with cancer. Cancer Nursing 1997;20:168-77.
- 18. Onitilo AA, Nietert PJ, Egede LE. Effect of depression on all cause mortality in adults with cancer and differential effects by cancer site.Gen Hosp Psychiatry 2006;28:396-402.
- 19. Spiegel D, Giese-Davis J. Depression and cancer:mechanisms and disease progression. Biol Psychiatry 2003;54:269-82.
- 20. Kanser hastalarında depresyon ve anksiyete düzeyleri ve hastalıkla başa çıkma tutumlarının ilişkisi. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 2012:16(2):55-60.
- 21. Kelleci M, Aydın D, Sabancıoğulları S, Doğan S. Hastanede yatan hastaların bazı tanı gruplarına göre anksiyete ve depresyon düzeyleri. Klinik Psikiyatri 2009;12:90-8.
- 22. Karakoyun-Celik O, Gorken I, Sahin S, Orcin E, Alanyali H, Kinay M. Depression and anxiety levels in woman under follow-up for breast cancer: relationship to coping with cancer and quality of life. Med Oncol 2010;27(1):108-13.
- 23. Alacacıoğlu A, Yavuzşen T, Diriöz M, Yeşil L, Bayrı D, Yılmaz U. Kemoterapi alan kanser hasta-larında anksiyete düzeylerindeki değişiklikler. Uluslararası Hematoloji-Onkoloji Dergisi 2007;17(2): 87-93.
- 24. Hiçdurmaz D. Hemodiyaliz ve sürekli ayaktan periton diyalizi uygulanan hastaların stresle baş etme biçimlerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara; 2005.
- 25. Çetinkaya S, Nur N, Ayvaz A, Özdemir D. Bir üniversite hastanesinde hemodiyaliz ve sürekli ayaktan periton diyalizi hastalarında depresyon, anksiyete düzeyleri ve stresle başa çıkma tutumları. Nöropsikiyatri Arşivi 2008;45(3):78-84.
- 26. Kavas E. Dini tutum stresle başa çıkma ilişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2013;(37):10. 27. Çiftçi A. Ağır hastalıklarla başa çıkmada dinin rolü: Kanser hastalığı örneği. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, SBE (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) İstanbul; 2007. katalog.marmara.edu.tr/eyayin/tez/T0056063.pdf , Erişim Tarihi:01.06.2019.
- 28. Karabulutlu, EY, Bilici M, Çayır K, Tekin SB, Kantarcı R. Coping, Anxiety and Depression in Turkish Patients with Cancer. European Journal of General Medicine 2010;7(3):296-302.
- 29. Yagmur Y, Duman M. The relationship between the social support level perceived by patients with gynecologic cancer and mental adjustment to cancer. International Journal of Gynecology & Obstetrics 2016;134:208–11.
- 30. Şahan E. Death anxiety in patients with myocardial infarction or cancer. The Egyptian Heart Journal 2018;70(3):143-7.
- 31. Rasmussen CA, Brems C. The Relationship of Death Anxiety with Age and Psychosocial Maturity. J Psychol 1996;13D(2): 141-4.
- 32. Lichtenthal W G, Nilsson M, Baohui Z, et al. Do rates of mental disorders and existential distress among advanced stage cancer patients increase as death approaches?. Psycho‐Oncology: Journal of the Psychological, Social and Behavioral Dimensions of Cancer, 2009;18(1):50-61.
- 33. Engelmann D, Scheffold K, Friedrich M et al. Death-related anxiety in patients with advanced cancer: Validation of the German version of the death and dying distress scale.Journal of Pain and Symptom Management, 2016;52(4):582–7.
- 34. Lo C, Hales S, Zimmermann C, Gagliese L, Rydall A, Rodin G. Measuring death-related anxiety in advanced cancer: Preliminary psychometrics of the death and dying distress scale. Journal of Pediatric Hematology/Oncology 2011;33:140-5.
- 35. Neel C, Lo C, Rydall A, Hales S, Rodin G. Determinants of death anxiety in patients with advanced cancer. BMJ Supportive & Palliative Care 2015;5(4):373–80.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Araştırmalar |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 19 Sayı: 3 |
