Öz
Amaç: Bu çalışmanın amacı, doğum şeklinin ebeveynlik davranışı, yenidoğanı algılama ve maternal bağlanma üzerindeki etkisini araştırmak ve karşılaştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve karşılaştırmalı türdeki bu araştırma 77 primipar anne (vajinal doğum: 48, sezaryen doğum: 29) ile yürütülmüştür. Veriler Birey Tanıtım Formu, Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışı Ölçeği (DSEDÖ), Yenidoğanı Algılama Ölçeği (YAÖ) ve Maternal Bağlanma Ölçeği (MBÖ) kullanılarak üç izlemde toplanmıştır. İlk izlem, doğumhane/ameliyathanede gözlem yolu ile, ikinci izlem doğumdan 24 saat sonra kadın doğum kliniğinde yüz yüze görüşülerek, üçüncü izlem ise doğumdan bir ay sonra annelere telefonla ulaşılarak yapılmıştır.
Bulgular: Doğum şekline göre DSEDÖ, MBÖ puan ortalamaları ve yenidoğanı algılama durumları arasında fark yoktur. Her iki gruptaki annelerin DSEDÖ, MBÖ puan ortalamaları arasında ilişki bulunmazken, yenidoğanı algılama durumlarına göre de DSEDÖ ve MBÖ puan ortalamaları arasında fark yoktur.
Sonuç: Sezaryen doğum oranlarındaki artış göz önüne alındığında, hemşirelerin sezaryen ile doğumu gerçekleşecek gebelerle tanışma ve bakım verme olasılığı artmaktadır. Bazı anneler sezaryen doğum nedeniyle maternal bağlanma, ebeveynlik ve yenidoğan konusunda endişeli ve üzgün olabilir. Bu nedenle standart bakıma ek olarak, hemşireler bu annelere doğum türüne göre ebeveyn davranışı, anneye bağlanma düzeyleri ve yenidoğan algısı arasında fark olmadığını ifade ederek destek olmalıdır.
Anahtar Kelimeler
bağlanma ebeveynlik davranışı hemşirelik yenidoğanı algılama
Kaynakça
- Referans1. Karabulutlu Ö. Kadınların doğum şekli tercihlerini etkileyen faktörler. İ.Ü.F.N. Hem. Derg. 2012;20(3):210-8. Available from: https://fnjn.org/ en/identifying-the-women-s-choice-of-delivery-methods-of-and-thefactors-that-affect-them-16798
- Referans2. Molina G, Weiser TG, Lipsitz SR, et al. Relationship between cesarean delivery rate and maternal and neonatal mortality. Jama. 2015;314(21):2263-70. doi: 10.1001/jama.2015.15553.
- Referans3. Temizkan E, Mete S. Primipar Gebelerin Doğum Şekli Tercihlerini Etkileyen Etmenlerin Belirlenmesi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2020;17(2):112-9.
- Referans4. World Health Organization. Sezaryen Doğum Hızları ile ilgili DSÖ Açıklaması [Internet]. [cited 2019 May 9]. Available from: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/161442/WHO_RHR_15.02_tur.pdf;jse
- Referans5. The Organisation for Economic Co-operation and Development. OECD iLibrary. Caesarean sections. [cited 2019 May 9]. Available from: https://data.oecd.org/healthcare/caesarean-sections.htm
- Referans6. Özkan H. Annelik Kimlik Gelişimi Eğitiminin Primiparların Annelik Rolü Kazanımına ve Bebeğin Algısına Etkisi (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum 2010.
- Referans7. Özkan H, Polat S. Annelik Davranışını Öğrenme Süreci ve Hemşirelik Desteği. Bozok Tıp Derg 2014; 1(3):5–9.
- Referans8. Çalişir H, Karaçam Z, Akgül F, Kurnaz D. Doğum Sonrasi Ebeveynli̇k Davranişi Ölçeği̇'ni̇n Türkçe Formunun Geçerli̇ği̇ Güveni̇rli̇ği̇. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2009; 12.1: 1-8.
- Referans9. Can G. Anne-Yenidoğan Bağının Önemi. In: Ekşi A. (eds). Ben hasta değilim: çocuk sağlığı ve hastalıklarının psikososyal yönü. Nobel Tıp Kitabevleri, Ankara, 2011.
- Referans10. Örsdemir Ç. Doğum Sonu Dönemde Annelerin Emzirmeye İlişkin Bilgileri ve Emzirme Davranışlarının Belirlenmesi (Yüksek Lisan Tezi). Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa 2011.
- Referans11. Kuguoglu S, Yildiz H, Tanir MK, Demirbag BC. Breastfeeding After a Cesarean Delivery. In Cesarean Delivery IntechOpen 2012. Available from: www.intechopen.com
- Referans12. Çakır D, Alparslan Ö. Doğum Tipi Değişkeninin Anne-Bebek Etkileşimi ve Annenin Bebeğini Algılaması Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. J Contemp Med 2018; 8(2):139–47.
- Referans13. Karabel MP, Demirbaş M, İnci MB. Türkiye’de ve Dünya’da Değişen Sezaryen Sıklığı ve Olası Nedenleri. Sakarya Tıp Dergisi 2018; 7(4): 158-163.
- Referans14. Britton HL, Gronwaldt V, Britton JR. Maternal postpartum behaviors and mother-infant relationship during the first year of life. J Pediatr. 2001;138(6):905–9.
- Referans15. Mehler K, Wendrich D, Kissgen R, Roth B, Oberthuer A, Pillekamp F, et al. Mothers seeing their VLBW infants within 3 h after birth are more likely to establish a secure attachment behavior: evidence of a sensitive period with preterm infants? J Perinatol 2011; 31(6):404–10.
- Referans16. Bryanton J, Beck CT. Postnatal parental education for optimizing infant general health and parent-infant relationships. Cochrane database Syst Rev 2010; 1. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24284872
- Referans17. Savaşer S, Yılmaz EA. The Effect of Planned Training Given to Adolescent Pregnant on The Self-Esteem of Mother and on Newborn Perception. Bull Leg Med 2017; 22(1):27–33.
- Referans18. Öztürk R, Saruhan A. Prematüre Bebeği Olan Annelerin Depresyon ve Maternal Bağlanma İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir 2010.
- Referans19. Cohen J. Statistical power analysis for the behavioral sciences. New York: Academic Press; 1969.
- Referans20. Herguner S, Cicek E, Annagur A, Herguner A, Ors R. Association of delivery type with postpartum depression, perceived social support and maternal attachment. Dusunen Adam 2014;27(1):15–20.
- Referans21. Kavlak O, Şirin A. Maternal bağlanma ölçeği’nin Türk toplumuna uyarlanması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2009;6: 188–201.
- Referans22. Güleşen A, Yıldız D. Erken Postpartum Dönemde Anne Bebek Bağlanmasının Kanıta Dayalı Uygulamalar ile İncelenmesi. TAF Prev Med Bull Rev 2013;1212(22):177–82.
- Referans23. Özkan H, Kanbur A, Apay S, Kılıç M, Ağapınar S, Özorhan EY. Annelerin doğum sonu dönemde ebeveynlik davranışlarının değerlendirilmesi. Sişli Etfal Hastanesi Tip Bulteni 2013; (3):117–21.
- Referans24. Öztürk S, Erci B. Primipar Mothers in Postpartum Period Given Maternity And Newborn Education Increased Attachment: Post Test With Control Group Semi Experimental Research. Balıkesır Heal Sci J. 2017;5(3):129–34.
- Referans25. Broussard ER, Hartner MSS. Maternal perception of the neonate as related to development. Child Psychiatry Hum Dev 1970;1(1):16–25.
- Referans26. Balcı S, Savaşer S. Annelerin bebeklerini algılama durumu, VI. Ulusal Hemşirelik Kongre Kitabı 1998, GATA Hemşirelik Yüksekokulu, Ankara ss, 215-221.
- Referans27. Müller ME. A questionnaire to measure mother-to-infant attachment. J Nurs Meas 1994;2(2):129–41
- Referans28. Koç Ö, Özkan H, Bekmezci H. Annelik rolü ve ebeveynlik davranışı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi 2016; 6(2), 143-150.
- Referans29. Şolt A, Savaşer S, Dolgun G. Doğum Sayısının Anne Bebek Bağlanmasına Etkisi. Sağlık Bilim ve Meslekleri Derg 2017;4(3):236–43.
- Referans30. Mutlu C, Yorbik Ö, Tanju İA, Çelikel F, Gönül Sezer R. Doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası etkenlerin annenin bağlanması ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatr Derg 2015;16(6):442–50.
- Referans31. Kokanalı D, Ayhan S, Devran A, Kokanalı MK, Taşçı Y. Sezaryen doğumun postpartum depresyona ve maternal bağlanmaya etkisi. J Contemp Med 2018; 0(0):148–52.
- Referans32. Egelioğlu-Cetişli N, Arkan G, Top ED. Maternal attachment and breastfeeding behaviors according to type of delivery in the immediate postpartum period. Associação Médica Brasileira 2018;64(2):164–9.
- Referans33. Çalişir H, Karaçam Z. Factors associated with parenting behavior of mothers in the early postpartum period in Turkey. Nurs Heal Sci. 2011;13(4):488–94.
Öz
Purpose: The aim of this study was to investigate and compare the effect of birth type on parenting behaviors, infant perception and maternal attachment.
Materials and Methods: This descriptive and comparative study was conducted with 77 primipara mothers (vaginal birth: 48, cesarean section: 29). The data were collected in three follow-ups using the Individual Presentation Form, Postpartum Parenting Behavior Scale (PPBS), Neonatal Perception Scale (NPS) and Maternal Attachment Scale (MAS). The first follow-up was performed by observation in the birth room/operating room, and the second follow-up was carried out by face to face interview in the obstetrics clinic 24 hours after the birth and the third follow-up was conducted as reaching by telephone one month after the birth.
Results: In the study, no statistically meaningful difference was found between the mean scores of PPBS, MAS and infant perception regarding the birth type. No correlation was found between the PPBS and MAS mean scores in both groups, and no difference between the mean scores of PPBS and MAS was found regarding their infant perception.
Conclusion: As the cesarean delivery rates increases, nursing care given to women that give cesarean section increases. Some mothers may be anxious and upset about maternal attachment, parenting, and newborn because of cesarean delivery. Therefore, nurses should support these mothers by expressing that there is no difference between parental behavior, maternal attachment levels and newborn perception according to the type of delivery in addition to standard care.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Referans1. Karabulutlu Ö. Kadınların doğum şekli tercihlerini etkileyen faktörler. İ.Ü.F.N. Hem. Derg. 2012;20(3):210-8. Available from: https://fnjn.org/ en/identifying-the-women-s-choice-of-delivery-methods-of-and-thefactors-that-affect-them-16798
- Referans2. Molina G, Weiser TG, Lipsitz SR, et al. Relationship between cesarean delivery rate and maternal and neonatal mortality. Jama. 2015;314(21):2263-70. doi: 10.1001/jama.2015.15553.
- Referans3. Temizkan E, Mete S. Primipar Gebelerin Doğum Şekli Tercihlerini Etkileyen Etmenlerin Belirlenmesi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2020;17(2):112-9.
- Referans4. World Health Organization. Sezaryen Doğum Hızları ile ilgili DSÖ Açıklaması [Internet]. [cited 2019 May 9]. Available from: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/161442/WHO_RHR_15.02_tur.pdf;jse
- Referans5. The Organisation for Economic Co-operation and Development. OECD iLibrary. Caesarean sections. [cited 2019 May 9]. Available from: https://data.oecd.org/healthcare/caesarean-sections.htm
- Referans6. Özkan H. Annelik Kimlik Gelişimi Eğitiminin Primiparların Annelik Rolü Kazanımına ve Bebeğin Algısına Etkisi (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum 2010.
- Referans7. Özkan H, Polat S. Annelik Davranışını Öğrenme Süreci ve Hemşirelik Desteği. Bozok Tıp Derg 2014; 1(3):5–9.
- Referans8. Çalişir H, Karaçam Z, Akgül F, Kurnaz D. Doğum Sonrasi Ebeveynli̇k Davranişi Ölçeği̇'ni̇n Türkçe Formunun Geçerli̇ği̇ Güveni̇rli̇ği̇. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2009; 12.1: 1-8.
- Referans9. Can G. Anne-Yenidoğan Bağının Önemi. In: Ekşi A. (eds). Ben hasta değilim: çocuk sağlığı ve hastalıklarının psikososyal yönü. Nobel Tıp Kitabevleri, Ankara, 2011.
- Referans10. Örsdemir Ç. Doğum Sonu Dönemde Annelerin Emzirmeye İlişkin Bilgileri ve Emzirme Davranışlarının Belirlenmesi (Yüksek Lisan Tezi). Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa 2011.
- Referans11. Kuguoglu S, Yildiz H, Tanir MK, Demirbag BC. Breastfeeding After a Cesarean Delivery. In Cesarean Delivery IntechOpen 2012. Available from: www.intechopen.com
- Referans12. Çakır D, Alparslan Ö. Doğum Tipi Değişkeninin Anne-Bebek Etkileşimi ve Annenin Bebeğini Algılaması Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. J Contemp Med 2018; 8(2):139–47.
- Referans13. Karabel MP, Demirbaş M, İnci MB. Türkiye’de ve Dünya’da Değişen Sezaryen Sıklığı ve Olası Nedenleri. Sakarya Tıp Dergisi 2018; 7(4): 158-163.
- Referans14. Britton HL, Gronwaldt V, Britton JR. Maternal postpartum behaviors and mother-infant relationship during the first year of life. J Pediatr. 2001;138(6):905–9.
- Referans15. Mehler K, Wendrich D, Kissgen R, Roth B, Oberthuer A, Pillekamp F, et al. Mothers seeing their VLBW infants within 3 h after birth are more likely to establish a secure attachment behavior: evidence of a sensitive period with preterm infants? J Perinatol 2011; 31(6):404–10.
- Referans16. Bryanton J, Beck CT. Postnatal parental education for optimizing infant general health and parent-infant relationships. Cochrane database Syst Rev 2010; 1. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24284872
- Referans17. Savaşer S, Yılmaz EA. The Effect of Planned Training Given to Adolescent Pregnant on The Self-Esteem of Mother and on Newborn Perception. Bull Leg Med 2017; 22(1):27–33.
- Referans18. Öztürk R, Saruhan A. Prematüre Bebeği Olan Annelerin Depresyon ve Maternal Bağlanma İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir 2010.
- Referans19. Cohen J. Statistical power analysis for the behavioral sciences. New York: Academic Press; 1969.
- Referans20. Herguner S, Cicek E, Annagur A, Herguner A, Ors R. Association of delivery type with postpartum depression, perceived social support and maternal attachment. Dusunen Adam 2014;27(1):15–20.
- Referans21. Kavlak O, Şirin A. Maternal bağlanma ölçeği’nin Türk toplumuna uyarlanması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2009;6: 188–201.
- Referans22. Güleşen A, Yıldız D. Erken Postpartum Dönemde Anne Bebek Bağlanmasının Kanıta Dayalı Uygulamalar ile İncelenmesi. TAF Prev Med Bull Rev 2013;1212(22):177–82.
- Referans23. Özkan H, Kanbur A, Apay S, Kılıç M, Ağapınar S, Özorhan EY. Annelerin doğum sonu dönemde ebeveynlik davranışlarının değerlendirilmesi. Sişli Etfal Hastanesi Tip Bulteni 2013; (3):117–21.
- Referans24. Öztürk S, Erci B. Primipar Mothers in Postpartum Period Given Maternity And Newborn Education Increased Attachment: Post Test With Control Group Semi Experimental Research. Balıkesır Heal Sci J. 2017;5(3):129–34.
- Referans25. Broussard ER, Hartner MSS. Maternal perception of the neonate as related to development. Child Psychiatry Hum Dev 1970;1(1):16–25.
- Referans26. Balcı S, Savaşer S. Annelerin bebeklerini algılama durumu, VI. Ulusal Hemşirelik Kongre Kitabı 1998, GATA Hemşirelik Yüksekokulu, Ankara ss, 215-221.
- Referans27. Müller ME. A questionnaire to measure mother-to-infant attachment. J Nurs Meas 1994;2(2):129–41
- Referans28. Koç Ö, Özkan H, Bekmezci H. Annelik rolü ve ebeveynlik davranışı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hastanesi Dergisi 2016; 6(2), 143-150.
- Referans29. Şolt A, Savaşer S, Dolgun G. Doğum Sayısının Anne Bebek Bağlanmasına Etkisi. Sağlık Bilim ve Meslekleri Derg 2017;4(3):236–43.
- Referans30. Mutlu C, Yorbik Ö, Tanju İA, Çelikel F, Gönül Sezer R. Doğum öncesi, doğum sırası ve doğum sonrası etkenlerin annenin bağlanması ile ilişkisi. Anadolu Psikiyatr Derg 2015;16(6):442–50.
- Referans31. Kokanalı D, Ayhan S, Devran A, Kokanalı MK, Taşçı Y. Sezaryen doğumun postpartum depresyona ve maternal bağlanmaya etkisi. J Contemp Med 2018; 0(0):148–52.
- Referans32. Egelioğlu-Cetişli N, Arkan G, Top ED. Maternal attachment and breastfeeding behaviors according to type of delivery in the immediate postpartum period. Associação Médica Brasileira 2018;64(2):164–9.
- Referans33. Çalişir H, Karaçam Z. Factors associated with parenting behavior of mothers in the early postpartum period in Turkey. Nurs Heal Sci. 2011;13(4):488–94.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Klinik Tıp Bilimleri |
| Bölüm | Araştırma |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2021 |
| Kabul Tarihi | 2 Temmuz 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 46 Sayı: 3 |
