Öz
Aim: This study was conducted as a descriptive cross-sectional study to examine the prevalence of pain and the relationship between pain and quality of life in individuals over the age of 65 residing in Silopi district center.
Materials and Methods: The sample of the research consists of 280 people residing in the city center of Silopi and voluntarily accepting to participate in the research. The data of the study were collected using “Personal Information Form”, “Geriatric Pain Scale (VAS)” and “WHOQOL-OLD WHO Quality of Life Elderly Module Scale”. Statistical analyzes of the data were performed using R software.
Results: The mean age of the 280 people who participated in the study was 69.6±0.28 years. It was determined that 52% of the individuals were male, 68.6% were married, 69.6% were married, 69.6% were living with their spouses and children, 88.6% were living in the district, 54.3% were illiterate, 90.3% were not working and had a low income level, 60% had regular medications due to chronic diseases and 99.3% had moderate pain. When Geriatric Pain Scale total score and sub-dimensions were compared according to gender, a significant difference was observed. The total score of the GAS (p=0.002), pain during strenuous activities, and pain during other activities sub-dimension scores were found to be higher in male subjects (p<0.001). When the comparison of the total score and sub-dimensions of the Quality of Life Scale according to the status of having chronic disease was examined, it was seen that there was a significant difference between those with chronic disease and those without chronic disease in the sensory functions sub-dimension at the statistical value level (p<0.001). Quality of life scale total score and sub-dimensions were significantly lower in individuals with chronic diseases. When the relationship between the total and sub-dimensions of the QoL scale and the sub-dimensions of the QoL scale was examined, it was determined that there was a weak positive relationship between the total scale score of the QoL scale and the sub-dimensions of “past/present/future” and “social participation”, and a weak negative relationship with the sub-dimension of “death/dying”.
Conclusion: It has been found that pain levels in elderly individuals vary depending on socio-demographic characteristics and that an increase in pain level in these individuals decreases anxiety and fear about death and dying.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- TC Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Kronik Hastalıklar ve Yaşlı Sağlığı Dairesi Başkanlığı, Sağlıklı Yaşlanma ve Yaşlılara Sağlık Hizmeti Sunumu Bilgi Notu, https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kronikhastaliklar-anasayfa, Erişim tarihi: 16.02.2020.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2020). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2020-37227, Erişim tarihi: 18.03.2021
- Babadağ B, Balcı Alparslan G. Yaşlandım, Ağrım Var!. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 2016, 13(2): 67-71.
- Akbaş M, Tosunöz İK. Ağrı ile ilişkili girişimler konusunda hemşirelerin bilgi ve yaklaşımları. Cukurova Medical Journal. 2019;44(1): 136-143
- Çilingir D, Bulut E. Yaşlı Bireylerde Ağrıya Yaklaşım. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2017; 20(2): 145-153.
- Pat Schofield, The Assessment of Pain in Older People: UK National Guidelines, Age and Ageing, Volume 47, Issue suppl_1, March 2018, Pages i1–i22, https://doi.org/10.1093/ageing/afx192
- Dursun G, Bektas H. Cultural Validation and Reliability of The Turkish Version of The Geriatric Pain Measure in The Elderly. Pain Practice, 2017; 17(4): 505-513.
- Eser E, Eser S, Özyurt C, ve ark. Perception of Quality of Life By a Sample of Turkish Older Adults: WHOQOL-OLD Project Turkish Focus Group Results. Turkish Journal of Geriatrics, 2005; 8(4):169-183.
- Özyurt C, Eser E, ve ark. Manisa Muradiye Bölgesindeki Yaşlıların Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi. Turkish Journal of Geriatrics, 2007; 10(3):117-123.
- Eser S, Saatli G, Eser E, ve ark. Yaşlılar İçin Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Modülü WHOQOL-OLD: Türkiye Alan Çalışması Türkçe Sürüm Geçerlilik ve Güvenilirlik Sonuçları. Türk Psikiyatri Dergisi, 2010; 21(1): 37-48.
- Saka Demir S, Gözüm S. Toplumda yaşayan yaşlılarda ağrı prevalansı ve ağrı öz yönetim uygulamaları. Cukurova Medical Journal. 2020;45(2): 595-603.
- Ali A, Arif A, Bhan C, et al. Managing chronic pain in the elderly: an overview of the recent therapeutic advancements. Cureus 2018; 10(9): e3293. DOI 10.7759/cureus.3293
- Sezer Ö, Devran D, Dağdeviren HN. Yaşlılarda kronik ağrı durumu ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Türk Aile Hek Derg. 2021;25(3):76-83.
- Tarsuslu Şimşek, T., Tütün-Yümin, E., Sertel, M., Öztürk, A., Yümin, M. Mental, Mobilite ve Fonksiyonel Özürlülügün Yaşlılarda Sağlıkla İlgili Yaşam Kalitesi ve Yaşam Memnuniyeti Üzerine Etkisi: Karşılaştırmalı Çalışma. Turkish Journal of Geriatrics/Türk Geriatri Dergisi,.2011;14(4): 321-330.
- Çam C, Atay E, Işıklı B. Yaşlılarda yalnızlık ve yaşam kalitesi. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi. 2018;3(2): 50-67
- Sharp, TJ. Chronic pain: a reformulation of the cognitive-behavioural model. Behaviour research and therapy 2001;9(7): 787-800.
- Dedeli, Ö., Karadakovan, A. Yaşlı bireylerde ilaç kullanımı, tamamlayıcı ve alternatif tedavi uygulamalarının incelenmesi. Spatula DD, 2011; 1(1): 23-32.
- Değer TB, Ordu Y. Yaşlılarda Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörler: Bir Taşra Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. June 2022;11(2):574-585. doi:10.37989/gumussagbil.958202
- Azak A, Karamanoğlu A, Sert H, ve ark.Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. Hemşirelik Forumu. 2005; 55-59.
- Beşikçi T. 65 Yaş ve Üstü Bireylerin Yaşam Kalitesini Etkileyen Değişkenlerin Çoklu Regresyon Analizi ile Belirlenmesi. EJSSE. September 2023;5(2):341-362. doi:10.47778/ejsse.1343294
- Özerdoğan Ö, Yüksel B, Çelik M, ve ark. Yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. TJPH. 2018;16(2):90-105. doi:10.20518/tjph.458209
Öz
Amaç: Bu araştırma,Silopi ilçe merkezinde ikamet eden 65 yaş üzeri bireylerin ağrı prevalansı ve ağrının yaşam kalitesi ile olan ilişkisini incelemek amacıyla tanımlayıcı kesitsel olarak yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırmanın örneklemi Silopi İlçe merkezinde ikamet eden ve araştırmaya gönüllü olarak katılım sağlamayı kabul eden 280 kişiden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri “Kişisel Bilgi Formu”, “Geriatrik Ağrı Ölçeği (GAÖ)” ve “DSÖ Yaşam Kalitesi Yaşlı Modülü WHOQOL-OLD Ölçeği (YKÖ)” kullanılarak toplandı. Verilerin istatistiksel analizleri R yazılımı kullanılarak yapıldı.
Bulgular: Çalışmaya katılım sağlayan 280 kişinin yaş ortalaması 69,6±0,28’dir. Bireylerin %52’si erkek, %68,6’sı evli, %69,6’sı eşi ve çocukları ile %88,6’sının ilçede yaşamakta olduğu, %54,3’ünün okuryazar olmadığı, %90,3’ünün çalışmadığı ve gelir seviyesinin düşük düzeyde olduğu, %60’ının kronik hastalıklardan kaynaklı düzenli kullandığı ilaçların bulunduğu ve %99,3’ünün orta seviyede ağrısı olduğu belirlendi. Geriatrik Ağrı Ölçeği total puan ve alt boyutları cinsiyete göre karşılaştırıldığında anlamlı fark olduğu görüldü. GAÖ toplam puanı (p=0,002), yorucu aktiviteler sırasında oluşan ağrı, diğer aktiviteler sırasında meydana gelen ağrı alt boyut puanlarının erkek bireylerde daha yüksek olduğu saptandı (p<0,001). Yaşam Kalitesi Ölçeği toplam puanı ve alt boyutlarının kronik hastalığa sahip olma durumuna göre karşılaştırılması incelendiğinde, kronik hastalığı bulunanlarla bulunmayanlar arasında duyusal işlevler alt boyutunda istatistiksel değer düzeyinde anlamlı fark olduğu görüldü (p<0,001). Kronik hastalığı olan bireylerde yaşam kalitesi ölçeği total puanı ve alt boyutları anlamlı olarak daha düşük idi. GAÖ toplam ve alt boyutları ile YKÖ alt boyutları arasındaki ilişki incelendiğinde, GAÖ toplam ölçek puanı ile “geçmiş/bugün/gelecek” ve “sosyal katılım” alt boyutları arasında pozitif yönlü zayıf bir ilişki, “ölüm/ölmek” alt boyutu ile negatif yönlü zayıf bir ilişki olduğu belirlendi.
Sonuç: Yaşlı bireylerde ağrı düzeylerinin sosyo-demografik özelliklere bağlı olarak değişkenlik gösterdiği ve bu bireylerde ağrı düzeyinin artmasının ölüme ve ölmeye ilişkin endişe ve korkuları azalttığı bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- TC Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Kronik Hastalıklar ve Yaşlı Sağlığı Dairesi Başkanlığı, Sağlıklı Yaşlanma ve Yaşlılara Sağlık Hizmeti Sunumu Bilgi Notu, https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kronikhastaliklar-anasayfa, Erişim tarihi: 16.02.2020.
- Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). (2020). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2020-37227, Erişim tarihi: 18.03.2021
- Babadağ B, Balcı Alparslan G. Yaşlandım, Ağrım Var!. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 2016, 13(2): 67-71.
- Akbaş M, Tosunöz İK. Ağrı ile ilişkili girişimler konusunda hemşirelerin bilgi ve yaklaşımları. Cukurova Medical Journal. 2019;44(1): 136-143
- Çilingir D, Bulut E. Yaşlı Bireylerde Ağrıya Yaklaşım. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2017; 20(2): 145-153.
- Pat Schofield, The Assessment of Pain in Older People: UK National Guidelines, Age and Ageing, Volume 47, Issue suppl_1, March 2018, Pages i1–i22, https://doi.org/10.1093/ageing/afx192
- Dursun G, Bektas H. Cultural Validation and Reliability of The Turkish Version of The Geriatric Pain Measure in The Elderly. Pain Practice, 2017; 17(4): 505-513.
- Eser E, Eser S, Özyurt C, ve ark. Perception of Quality of Life By a Sample of Turkish Older Adults: WHOQOL-OLD Project Turkish Focus Group Results. Turkish Journal of Geriatrics, 2005; 8(4):169-183.
- Özyurt C, Eser E, ve ark. Manisa Muradiye Bölgesindeki Yaşlıların Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi. Turkish Journal of Geriatrics, 2007; 10(3):117-123.
- Eser S, Saatli G, Eser E, ve ark. Yaşlılar İçin Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Modülü WHOQOL-OLD: Türkiye Alan Çalışması Türkçe Sürüm Geçerlilik ve Güvenilirlik Sonuçları. Türk Psikiyatri Dergisi, 2010; 21(1): 37-48.
- Saka Demir S, Gözüm S. Toplumda yaşayan yaşlılarda ağrı prevalansı ve ağrı öz yönetim uygulamaları. Cukurova Medical Journal. 2020;45(2): 595-603.
- Ali A, Arif A, Bhan C, et al. Managing chronic pain in the elderly: an overview of the recent therapeutic advancements. Cureus 2018; 10(9): e3293. DOI 10.7759/cureus.3293
- Sezer Ö, Devran D, Dağdeviren HN. Yaşlılarda kronik ağrı durumu ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Türk Aile Hek Derg. 2021;25(3):76-83.
- Tarsuslu Şimşek, T., Tütün-Yümin, E., Sertel, M., Öztürk, A., Yümin, M. Mental, Mobilite ve Fonksiyonel Özürlülügün Yaşlılarda Sağlıkla İlgili Yaşam Kalitesi ve Yaşam Memnuniyeti Üzerine Etkisi: Karşılaştırmalı Çalışma. Turkish Journal of Geriatrics/Türk Geriatri Dergisi,.2011;14(4): 321-330.
- Çam C, Atay E, Işıklı B. Yaşlılarda yalnızlık ve yaşam kalitesi. Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Halk Sağlığı Dergisi. 2018;3(2): 50-67
- Sharp, TJ. Chronic pain: a reformulation of the cognitive-behavioural model. Behaviour research and therapy 2001;9(7): 787-800.
- Dedeli, Ö., Karadakovan, A. Yaşlı bireylerde ilaç kullanımı, tamamlayıcı ve alternatif tedavi uygulamalarının incelenmesi. Spatula DD, 2011; 1(1): 23-32.
- Değer TB, Ordu Y. Yaşlılarda Yaşam Kalitesini Etkileyen Faktörler: Bir Taşra Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. June 2022;11(2):574-585. doi:10.37989/gumussagbil.958202
- Azak A, Karamanoğlu A, Sert H, ve ark.Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. Hemşirelik Forumu. 2005; 55-59.
- Beşikçi T. 65 Yaş ve Üstü Bireylerin Yaşam Kalitesini Etkileyen Değişkenlerin Çoklu Regresyon Analizi ile Belirlenmesi. EJSSE. September 2023;5(2):341-362. doi:10.47778/ejsse.1343294
- Özerdoğan Ö, Yüksel B, Çelik M, ve ark. Yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörler. TJPH. 2018;16(2):90-105. doi:10.20518/tjph.458209
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Geriatri ve Gerontoloji |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 30 Nisan 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 28 Ocak 2024 |
| Kabul Tarihi | 28 Mart 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 7 Sayı: 1 |
Kaynak Göster
Bu dergide yayınlanan makaleler Creative Commons Atıf-GayriTicari-AynıLisanslaPaylaş 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
Geriatrik Bilimler Dergisi, Türkiye Atıf Dizini, Türk MEDLINE, Asos İndeks, Scilit, EuroPub ve Eylül 2022 tarihinden itibaren Index Copernicus International - Journals Master List'te indekslenmektedir.
|
|
|
|
|
|
