The Challenges Facıng In-Home Caregıvers: An Analyses Of The Results Of A Survey Usıng A Valıdated Questıonnaıre
Öz
Objective: Even though there are reports indicating positive
aspects of home-based caregiving of patients who are in need, there are also
noteworthy concerns that this may lead to a significant load on such caregivers
who are family members. The aim of our study is to investigate the attitudes of
these caregivers against the challenges of life compared to a control group.
Methods: Fifty caregivers who took care of their patients at
home and 50 persons who had no in-home care task were compared. A
questionnaire, scoring in five separate fields named as Thoughts against the
challenges of life (TAC), Perspective on life (PL), Problem solving ability
(PSA), Targets and ideals (TI) and Social support (SS), was conducted. It is
assumed that persons with higher scores do better against challenges of life.
Results: Seventy-six percent of Caregivers Group (CRG) were
women and 58% of them were housewives. PL scores of CRG were significantly
lower, but the PSA scores of them were significantly higher compared to those
of CNG. Univariate analyses revealed that caregiving status, age and gender had
no significant impact on any of the scores, but the duration of education had
significantly affected the scores of PL. PL scores of subgroups educated 5
years or less were significantly lower in CRG compared to CNG group.
Conclusion: Care-giving seems to have a
positive impact on PSA scores, but a negative one on PL scores. Education was
the variable most widely effecting field scores, both in positive and in
negative directions.
Key words
Home-based patient
care, Caregivers, Mental health of caregivers, Attitudes of caregivers
Evde
Hasta Bakımı Yapan Kişilerin Karşılaştığı Zorluklar: Geçerli Bir Ölçek
Aracılığıyla Elde Edilen Verilerin Analizi
ÖZ
Amaç: Bakıma
muhtaç kişilerin kendi evlerinde bakımıyla ilgili olumlu bildirimler vardır;
fakat evde bakımın aile üyesi olan bakıcılar üzerinde önemli bir yük oluşturabileceği
konusunda kayda değer endişeler de vardır. Amacımız, bakıma muhtaç kişilere
evlerinde bakım hizmeti veren hane halkından kişilerin, hayatın güçlüklerine
karşı tutumlarını araştırmak ve bu tutumları bir kontrol gurubuyla karşılaştırmaktır.
Gereç
ve Yöntem: Hastalarına evlerinde bakım veren 50 bakıcı ve
bakıcılık yapmayan 50 kişi karşılaştırılmıştır. Çalışmaya katılan kişilerin
hayatın güçlüklerine karşı tutumları, daha önce geçerliliği gösterilmiş bir anket-ölçekle
değerlendirildi. Bu anket-ölçekteki sorular, güçlüklere karşı düşünceler (GKD),
hayata bakış (HB), problem çözme (PÇ), hedef ve idealler (Hİ) ve sosyal destek
(SD) olmak üzere beş ayrı alanda skorlar üretmektedir. Skorların yüksek olması
olumlu olarak değerlendirilmektedir.
Bulgular: Bakıcı Gurubunun (BG) %76’sı kadın ve %58’i ev hanımlarından
oluşuyordu; %54’ü beş yıl veya daha az eğitim almıştı. Bakıcı Gurubunun HB
skorları KG’ye göre anlamlı şekilde düşük, buna karşılık PÇ skorları anlamlı şekilde
daha yüksekti [Mann-Whitney U test, sırasıyla, 2,48±1,0 karşılık 3,0±0,79,
p=0,006 ve 4,59±0,45 karşılık 4,28±0,69, p=0,035]. Univariate analiz sonuçları,
hastabakıcılık durumu, yaş ve cinsiyetin, skorların hiçbiri üzerinde anlamlı
etkide bulunmadığını gösterdi, fakat eğitim süresinin HB [F(1,95)=8,534, p=0,004] ve SD
[F(1,95)=13,673, p=0,001] skorlarını anlamlı şekilde etkilediği görüldü. Beş
yıl ve daha az eğitim alan alt-guruplarda HB skorları BG’de, KG’ye göre anlamlı
olarak daha düşüktü [(BG: n=27, ort±se=2,22±0,20; KG:n=21, ort±se= 2,90±0,15,
t-testi, p=0,009)]. Sonuç: Hastabakıcılığın
PÇ üzerinde olumlu, fakat HB skorları üzerinde negatif etkileri olduğu
görülüyor. Eğitimin, alan skorlarını, olumlu veya olumsuz yönde, en çok
etkileyen değişken olduğu görüldü.
Anahtar
kelimeler
Evde hasta bakımı,
Hastabakıcılar, Hastabakıcıların zihinsel sağlığı, Hastabakıcıların tutumları
Anahtar Kelimeler
Home-based patient care Caregivers Mental health of caregivers
Kaynakça
- 1. National Alliance For Caregiving; AARP. Caregiving in the U.S.: Executive Summary. Bethesda, Md.: National Alliance For Caregiving. 2009.
- 2. Mc Corkle R, Grant M, Frank S. M, Baird S. Cancer Nursing: A Comprehensive Textbook. W.B. Saunders Company, Philadelpia. 1996.
- 3. Uğur Ö. Onkoloji Hastasına Evde Bakım Verenlerin Bakım Yükünün Belirlenmesi (tez). (Determination of the burden of caregivers on oncology patients, thesis). İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2006.
- 4. Öztop H, Şener A, Güven S. Evde Bakımın Yaşlı ve Aile Açısından Olumlu ve Olumsuz Yönleri. (Advantages and disadvantages of home care in the aspect of elderly and family).Yaslı Sorunları Araştırma Dergisi 2008;(1): 39-49.
- 5. Tunks E, Bellissimo A. Behavioral Medicine: Concepts and Procedures. Stress, life events, and coping. New York: Pergamon; 1991.
- 6. Tekin O, Göktaş O, Cebeci S. Yaşamın Güçlüklerine Karşı Tutumların Değerlendirilmesi – Bursa’da 298 Kişi Üzerinde Pilot Bir Çalışma. Yeni Tıp Dergisi 2009;26:79-84.
- 7. Goktas O, Tekin O, Sencan I. Attitudes to the challenges of life among different occupation groups. Turk J Med Sci. 2011;41(6):1051-1057.
- 8. Stoltz, P, Uden, G, Willman A. Support for Family Carers Who Care for an Elderly Person at Home – a Systematic Literature Review. Scandinavian Journal of Caring Sciences. 2004; 18(2),111-119.
- 9. Erdem M. Yaşlıya Bakım Verme. (care for the elderly). Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2005; 8(3),101-106.
- 10. Özçakar N, Kartal M, Dirik G, Tekin N, Güldal D. Burnout and relevant factors in nursing staff: What Affects the Staff Working in an Elderly Nursing Home? Turkish Journal of Geriatrics. 2012;15(3),266-272.
- 11. Hanyok L A, Finucane T, Carrese J, Mullaney J. Potential Caregivers for Homebound Elderly: More Numerous Than Supposed? Journal of Family Practice. 2009;58 (7), E1-6.
- 12. Kalınkara V, Kalaycı I. Yaşlıya Evde Bakım Hizmeti Veren Bireylerde Yaşam Doyumu, Bakım Yükü ve Tükenmişlik. (Life satisfaction, care burden and burnout of the individuals who have a caregiver service to the elderly at home).Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD). 2017;10(2),19-39.
- 13. Arpacı F. Yaşlıya Bakan Kadınların Bakım Yüklerinin İncelenmesi. (A study into caregiving burden of women caring of the elderly). Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD) 2009; 1,61-72.
- 14. Altın M. Alzheimer Tipi Demans Hastalarına Bakım Verenlerde Tükenmişlik ve Anksiyete (tez). İstanbul: Haydarpaşa Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği. 2006.
- 15. Adak N. Yaşlıların Gayri Resmi Bakıcıları: Kadınlar. (Informal Caregivers of the Elderly: Women). Aile ve Toplum. 2003; 2,1-9.
- 16. Akyar İ. Alzheimer Hastalarına Bakım Verenlerin Yaşadıkları Güçlükler (tez). (Strains of Caregivers of Alzheimer Patients, thesis). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2006.
- 17. Çetinkaya F. Demanslı Hastaya Bakım Verenlerin Bakım Yükünün İncelenmesi (tez). (INVESTIGATION OF CARE BURDEN IN DEMENTIA PATIENT CAREGIVER, thesis). İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2008.
- 18. Küçükgüçlü Ö. Bakım verenlerin Yükü Envanteri"nin Türk Toplumu İçin Geçerlik ve Güvenirliğinin İncelenmesi (tez). İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2004.
- 19. Dağdeviren T S. Evde Sağlık Hizmeti Alan Hastaların Bakım Veren Yakınlarında Bakım Yükünün Değerlendirilmesi (tez). Ankara: Sağlık Bilimleri Üniversitesi Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi. 2017.
- 20. Turk Tabipler Birliği Yayınları. (Turkish Medical Association). Evde Bakım Hizmetleri İle İlgili Sağlık Emek ve Meslek Örgütlerinin Görüş ve Yaklaşımları. 2016.
- 21. Cayır Y, Avşar Ü Z, Avşar Ü, Cansever Z, Khan A S. Evde Sağlık Hizmetleri Alan Hastaların Özellikleri ve Bakım Verenlerin Beklentileri. (Characteristics of Patients Who Receive Home Health Services and Expectations of Caregivers). Konuralp Tıp Dergisi. 2013;5(3):9-12.
- 22. Deniz S, Çeldir Emre J, Özdemir Ö. Evde Bakım Hizmetlerinin Takip Ettiği Hastalardaki Akciğer Enfeksiyon Sıklığı. (Frequency of Pulmonary Infection in Patients Followed by Home Care Services). Smyrna Tıp Dergisi. 2015; 1: 35-39.
- 23. Boyoğlu R, Oktay S. Hastane Destekli Evde Bakım Hizmetleri ve Sunumu (Hospital-Supported Home Care Services and Presentation), l.O.F.N.H. Y.0 Hcmşirclik Dcrgisi, 2002;1(49), 99-118.
- 24. Akça Kılıç N, Taşçı S. 65 Yaş Üstü Bireylere Bakım Verenlerin Yaşadıkları Sorunların Belirlenmesi. (Determination of the Problems Encountered by Those Providing Care for Elderly Above 65 Years Old). Sağlık Bilimleri Dergisi. 2005; 14(ek sayı):30-36.
- 25. Kutlu M, Balcı S, Yılmaz, M. İletişim Beceri Eğitiminin Öğrencilerin Kendini Ayarlama ve İyimserlik Düzeylerine Etkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi. 2004.
- 26. Or R. Yaşlıya Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yükü Ve Bakım Verenin İyilik Hali. (Caregiving Burden And Well-Being Of Family Caregivers Of Elderly Persons, thesis)Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2013.
Evde Hasta Bakımı Yapan Kişilerin Karşılaştığı Zorluklar: Geçerli Bir Ölçek Aracılığıyla Elde Edilen Verilerin Analizi
Öz
Amaç: Bakıma muhtaç kişilerin kendi evlerinde bakımıyla ilgili olumlu bildirimler vardır; fakat evde bakımın aile üyesi olan bakıcılar üzerinde önemli bir yük oluşturabileceği konusunda kayda değer endişeler de vardır. Amacımız, bakıma muhtaç kişilere evlerinde bakım hizmeti veren hane halkından kişilerin, hayatın güçlüklerine karşı tutumlarını araştırmak ve bu tutumları bir kontrol gurubuyla karşılaştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: Hastalarına evlerinde bakım veren 50 bakıcı ve bakıcılık yapmayan 50 kişi karşılaştırılmıştır. Çalışmaya katılan kişilerin hayatın güçlüklerine karşı tutumları, daha önce geçerliliği gösterilmiş bir anket-ölçekle değerlendirildi. Bu anket-ölçekteki sorular, güçlüklere karşı düşünceler (GKD), hayata bakış (HB), problem çözme (PÇ), hedef ve idealler (Hİ) ve sosyal destek(SD) olmak üzere beş ayrı alanda skorlar üretmektedir. Skorların yüksek olması olumlu olarak değerlendirilmektedir.
Bulgular: Bakıcı Gurubunun (BG) %76’sı kadın ve %58’i ev hanımlarından oluşuyordu; %54’ü beş yıl veya daha az eğitim almıştı. Bakıcı Gurubunun HB skorları KG’ye göre anlamlı şekilde düşük, buna karşılık PÇ skorları anlamlı şekilde daha yüksekti [Mann-Whitney U test, sırasıyla, 2,48±1,0 karşılık 3,0±0,79, p=0,006 ve 4,59±0,45 karşılık 4,28±0,69, p=0,035]. Univariate analiz sonuçları, hastabakıcılık durumu, yaş ve cinsiyetin, skorların hiçbiri üzerinde anlamlı etkide bulunmadığını gösterdi, fakat eğitim süresinin HB [F(1,95)=8,534, p=0,004] ve SD [F(1,95)=13,673, p=0,001] skorlarını anlamlı şekilde etkilediği görüldü. Beş yıl ve daha az eğitimalan alt-guruplarda HB skorları BG’de, KG’ye göre anlamlı olarak daha düşüktü [(BG: n=27, ort±se=2,22±0,20; KG:n=21, ort±se= 2,90±0,15, t-testi, p=0,009)].
Sonuç: Hastabakıcılığın PÇ üzerinde olumlu, fakat HB skorları üzerinde negatif etkileri olduğu görülüyor. Eğitimin, alan skorlarını, olumlu veya olumsuz yönde, en çok etkileyen değişken olduğu görüldü.
Anahtar Kelimeler
Evde hasta bakımı Hastabakıcılar Hastabakıcıların zihinsel sağlığı Hastabakıcıların tutumu
Kaynakça
- 1. National Alliance For Caregiving; AARP. Caregiving in the U.S.: Executive Summary. Bethesda, Md.: National Alliance For Caregiving. 2009.
- 2. Mc Corkle R, Grant M, Frank S. M, Baird S. Cancer Nursing: A Comprehensive Textbook. W.B. Saunders Company, Philadelpia. 1996.
- 3. Uğur Ö. Onkoloji Hastasına Evde Bakım Verenlerin Bakım Yükünün Belirlenmesi (tez). (Determination of the burden of caregivers on oncology patients, thesis). İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2006.
- 4. Öztop H, Şener A, Güven S. Evde Bakımın Yaşlı ve Aile Açısından Olumlu ve Olumsuz Yönleri. (Advantages and disadvantages of home care in the aspect of elderly and family).Yaslı Sorunları Araştırma Dergisi 2008;(1): 39-49.
- 5. Tunks E, Bellissimo A. Behavioral Medicine: Concepts and Procedures. Stress, life events, and coping. New York: Pergamon; 1991.
- 6. Tekin O, Göktaş O, Cebeci S. Yaşamın Güçlüklerine Karşı Tutumların Değerlendirilmesi – Bursa’da 298 Kişi Üzerinde Pilot Bir Çalışma. Yeni Tıp Dergisi 2009;26:79-84.
- 7. Goktas O, Tekin O, Sencan I. Attitudes to the challenges of life among different occupation groups. Turk J Med Sci. 2011;41(6):1051-1057.
- 8. Stoltz, P, Uden, G, Willman A. Support for Family Carers Who Care for an Elderly Person at Home – a Systematic Literature Review. Scandinavian Journal of Caring Sciences. 2004; 18(2),111-119.
- 9. Erdem M. Yaşlıya Bakım Verme. (care for the elderly). Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2005; 8(3),101-106.
- 10. Özçakar N, Kartal M, Dirik G, Tekin N, Güldal D. Burnout and relevant factors in nursing staff: What Affects the Staff Working in an Elderly Nursing Home? Turkish Journal of Geriatrics. 2012;15(3),266-272.
- 11. Hanyok L A, Finucane T, Carrese J, Mullaney J. Potential Caregivers for Homebound Elderly: More Numerous Than Supposed? Journal of Family Practice. 2009;58 (7), E1-6.
- 12. Kalınkara V, Kalaycı I. Yaşlıya Evde Bakım Hizmeti Veren Bireylerde Yaşam Doyumu, Bakım Yükü ve Tükenmişlik. (Life satisfaction, care burden and burnout of the individuals who have a caregiver service to the elderly at home).Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD). 2017;10(2),19-39.
- 13. Arpacı F. Yaşlıya Bakan Kadınların Bakım Yüklerinin İncelenmesi. (A study into caregiving burden of women caring of the elderly). Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (YSAD) 2009; 1,61-72.
- 14. Altın M. Alzheimer Tipi Demans Hastalarına Bakım Verenlerde Tükenmişlik ve Anksiyete (tez). İstanbul: Haydarpaşa Eğitim ve Araştırma Hastanesi Psikiyatri Kliniği. 2006.
- 15. Adak N. Yaşlıların Gayri Resmi Bakıcıları: Kadınlar. (Informal Caregivers of the Elderly: Women). Aile ve Toplum. 2003; 2,1-9.
- 16. Akyar İ. Alzheimer Hastalarına Bakım Verenlerin Yaşadıkları Güçlükler (tez). (Strains of Caregivers of Alzheimer Patients, thesis). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2006.
- 17. Çetinkaya F. Demanslı Hastaya Bakım Verenlerin Bakım Yükünün İncelenmesi (tez). (INVESTIGATION OF CARE BURDEN IN DEMENTIA PATIENT CAREGIVER, thesis). İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2008.
- 18. Küçükgüçlü Ö. Bakım verenlerin Yükü Envanteri"nin Türk Toplumu İçin Geçerlik ve Güvenirliğinin İncelenmesi (tez). İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2004.
- 19. Dağdeviren T S. Evde Sağlık Hizmeti Alan Hastaların Bakım Veren Yakınlarında Bakım Yükünün Değerlendirilmesi (tez). Ankara: Sağlık Bilimleri Üniversitesi Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi. 2017.
- 20. Turk Tabipler Birliği Yayınları. (Turkish Medical Association). Evde Bakım Hizmetleri İle İlgili Sağlık Emek ve Meslek Örgütlerinin Görüş ve Yaklaşımları. 2016.
- 21. Cayır Y, Avşar Ü Z, Avşar Ü, Cansever Z, Khan A S. Evde Sağlık Hizmetleri Alan Hastaların Özellikleri ve Bakım Verenlerin Beklentileri. (Characteristics of Patients Who Receive Home Health Services and Expectations of Caregivers). Konuralp Tıp Dergisi. 2013;5(3):9-12.
- 22. Deniz S, Çeldir Emre J, Özdemir Ö. Evde Bakım Hizmetlerinin Takip Ettiği Hastalardaki Akciğer Enfeksiyon Sıklığı. (Frequency of Pulmonary Infection in Patients Followed by Home Care Services). Smyrna Tıp Dergisi. 2015; 1: 35-39.
- 23. Boyoğlu R, Oktay S. Hastane Destekli Evde Bakım Hizmetleri ve Sunumu (Hospital-Supported Home Care Services and Presentation), l.O.F.N.H. Y.0 Hcmşirclik Dcrgisi, 2002;1(49), 99-118.
- 24. Akça Kılıç N, Taşçı S. 65 Yaş Üstü Bireylere Bakım Verenlerin Yaşadıkları Sorunların Belirlenmesi. (Determination of the Problems Encountered by Those Providing Care for Elderly Above 65 Years Old). Sağlık Bilimleri Dergisi. 2005; 14(ek sayı):30-36.
- 25. Kutlu M, Balcı S, Yılmaz, M. İletişim Beceri Eğitiminin Öğrencilerin Kendini Ayarlama ve İyimserlik Düzeylerine Etkisi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi. 2004.
- 26. Or R. Yaşlıya Bakım Veren Aile Bireylerinin Bakım Verme Yükü Ve Bakım Verenin İyilik Hali. (Caregiving Burden And Well-Being Of Family Caregivers Of Elderly Persons, thesis)Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. 2013.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 4 Haziran 2020 |
| Kabul Tarihi | 9 Mart 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Sayı: 2 |