Öz
Giriş: Emzirmeyi etkileyen olumsuz faktörlerin ortaya çıkarılması ve bu faktörlere yönelik gerekli önlemlerin alınması doğum sonu dönemde bebeklerin anne sütü ile beslenmelerinin başlatılmasında ve sürdürülmesinde önemlidir. Bu araştırma lohusaların obstetrik öykülerinin doğum sonu bebeklerin beslenme şekillerine etkisini incelemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Analitik-kesitsel tipte olan bu araştırma Ocak-Haziran 2017 tarihleri arasında bir kadın doğum hastanesinin kadın doğum yoğun bakım ve doğum servislerinde yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini 135 lohusa oluşturmuştur. Araştırmada veriler araştırmacıların literatür doğrultusunda hazırlamış olduğu ‘Lohusa Tanıtım Formu’ ile toplanmıştır. Veriler Statistical Package for Social Sciences for Windows 20.0 istatistik paket programında sayı, yüzde dağılımları, ortalama, standart sapma ve ki kare testleri kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Lohusaların yaş ortalaması 26.81±6.568 (min:16, max:47)’dir. Lohusaların %38.5’i kadın doğum yoğun bakım servisinde yatmakta ve %69.6’sının yatış süresi 1 gündür. Lohusaların %49.6’sının bir çocuk sahibi olduğu, %68.9’unun normal doğum yaptığı ve %15.6’sının doğum sonu bakıma ilişkin eğitim aldığı belirlenmiştir. Lohusaların sosyo-demografik özellikleri ile doğum sonu bebeğini sadece anne sütü ile besleme durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0.05). Lohusaların yattıkları servis, yatış süreleri, çocuk sayıları, doğum şekilleri ve doğum sonu bakıma ilişkin eğitim alma durumları ile doğum sonu bebeğini sadece anne sütü ile besleme durumları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıştır (p<0.05). Sonuç: Doğum servisinde yatma, doğum sonu hastanede kalış süresinin kısa olması (1 gün), birden fazla çocuğa sahip olma, normal doğum yapma ve doğum sonu bakıma ilişkin eğitim alma lohusaların doğum sonu bebeğini sadece anne sütü ile besleme oranlarını arttırmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. World Health Organization. Reproductive health. [cited 2020 July 15]. Available Del Ciampo LA, Del Ciampo IRL. Breastfeeding and the Benefits of Lactation for Women’s Health. Rev Bras Ginecol Obstet 2018;40(6):354–9.
- 2. Irmak N. Anne sütünün önemi ve ilk 6 ay sadece anne sütü vermeyi etkileyen unsurlar. J Turkish Fam Physician 2016;7(2):27–31.
- 3. Topal S, Çınar N, Altınkaynak S. Emzirmenin anne sağlığına yararları. J Hum Rhythm 2017;3(1):25–31.
- 4. Ateşağaoğlu P, Mete M, Gökçay G, Tamay Z, Yetim A. Anne Sütü ile Beslenmenin Çocuk Ruh Sağlığına Etkileri. Cocuk Derg 2013;13(3):101-8.
- 5. Gölbaşı Z, Koç G. Kadınların postpartum ilk 6 aylık süredeki emzirme davranışları ve prenatal dönemdeki emzirme tutumunun emzirme davranışları üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Derg 2008;15(1):16–31.
- 6. World Health Organization (WHO). Health topics/Breastfeeding. Erişim: https://www.who.int/health-topics/breastfeeding#tab=tab_2. Erişim tarihi: 24 Şubat 2020.
- 7. United Nations International Children’s Emergency Fund (UNICEF). BREASTFEEDING A Mother’s Gift, for Every Child Erişim: https://data.unicef.org/resources/breastfeeding-a-mothers-gift-for-every-child/. Erişim tarihi: 24 Şubat 2020.
- 8. World Health Organization (WHO). Facts in pictures/Breastfeeding Erişim: https://www.who.int/features/factfiles/breastfeeding/en/. Erişim trarihi: 24 Şubat 2020.
- 9. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) 2018. Erişim:http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_Rapor.pdf. Sayfa No: 144-145. Erişim tarihi: 24 Şubat 2020.
- 10. Uyar Hazar H, Uzar Akça E. Doğum Sonrası Erken Dönemde Emzirme Problemi: Olgu Sunumu. Sağlık ve Toplum 2017;27(3):64–70.
- 11. Lin S, Chien L, Tai C, Lee C. Effectiveness of a prenatal education programme on breastfeeding outcomes in Taiwan. J Clin Nurs 2008;17(3):296–303.
- 12. Stuebe AM, Bonuck K. What predicts intent to breastfeed exclusively? Breastfeeding knowledge, attitudes, and beliefs in a diverse urban population. Breastfeed Med 2011;6(6):413–20.
- 13. Arça G, Işık HK. Anne Sütü ve Emzirmeye İlişkin Ebe ve Hemşirenin Rolü. Sağlık Bilim Üniversitesi Hemşirelik Derg 2019;1(3):221–8. 14. Yeşilçiçek Çalık K, Coşar Çetin F, Erkaya R. Annelerin emzirme konusunda uygulamaları ve etkileyen faktörler. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilim Derg. 2017;6(3):80–91.
- 15. Cangöl E, Hotun Şahin N. Emzirmeyi Etkileyen Faktörler ve Emzi̇rme Danışmanlığı. Zeynep Kamil Tıp Bülteni 2014;45(3):100–5.
- 16. Bolat F, Uslu S, Bolat G, Bülbül A, Arslan S, Çelik M, Cömert S, Nuhoğlu A. İlk altı ayda anne sütü ile beslenmeye etki eden faktörler. Çocuk Dergisi 2011;11(1):5-13.
- 17. Akyüz A, Kaya T, Şenel N. Annenin emzirme davranışının ve emzirmeyi etkileyen durumların belirlenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007;6(5):331–5.
- 18. Küçükoğlu S, Çelebioğlu A, Coşkun D. Yenidoğan kliniğinde bebeği yatan annelerin postpartum depresyon belirtileri ve emzirme özyeterlilik düzeylerinin belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilim Derg 2014;3(3):921–32.
- 19. Gönenli S, Ayar Kocatürk A, Yeşilçiçek Çalık K. Normal Doğum Yapan Primipar Annelerin Erken Doğum Sonu Dönemde Emzirme Başarısı ve Etkileyen Faktörler. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Derg 2019;28(3):191–200.
- 20. Karahan E, Akın N, Çelik S. Yoğun bakımda yatan hastaların deneyimleri ve aile gereksinimlerinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilim Derg 2020;6(2):140–9.
- 21. Çam R, Şahin B. Yoğun Bakım Ünitelerinde Yatan Hastaların Deneyimleri ve Anksiyete-Depresyon Durumları. Hemşirelik Bilimi Derg 2018;1(1):10–4.
- 22. Yılmaz E, Arslan S. Acil kritik yoğun bakımda yatan hastaların incelenmesi. Selçuk Tıp Derg 2015;31(3):113–7.
- 23. Öngel V, Duran E. Hasta Yatış Süreleri Açısından Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Nefroloji Servisi’nin 2012 Yılı Analizi. International Conference On Eurasian Economies 2015: 732-5.
- 24. Altuntaş N. Yenidoğan yoğun bakım ünitesine yatış emzirme sürecini nasıl etkiliyor? Pamukkale Tıp Derg 2020;13(3):579–86. 25. Ünsal H, Atlıhan F, Özkan H, Targan Ş, Hassoy H. Toplumda anne sütü verme eğilimi ve buna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hast Derg 2005;48(3):226–33.
- 26. Ahi S, Borlu A, Balcı E, Günay O. Bebek Dostu Bir Hastanede Doğum Yapan Annelerin Doğumdan Sonra İlk Bir Saatte Emzirmeye Başlama Durumları ve İlişkili Faktörler. Ahi Evran Med J 2019;3(2):41–7.
- 27. Burns C, Dunn A, Brady M, Starr N, Blosser C. Pediatric Primary Care. 5. Baskı. Elsevier yayınları; 2013:180–200.
- 28. Yılmaz E, Öcal FD, Vural Yılmaz Z, Ceyhan M, Kara OF, Küçüközkan T. Emzirmeye başlama ve sadece anne sütüyle besleme: Bebek dostu bir hastanede doğum yapmış annelerin yaklaşımlarını etkileyen faktörler. Turkish J Obstet Gynecol 2017;14(1):1–9.
- 29. Cantürk D, Akgün Kostak M. Vajinal doğum yapan ve sezaryen operasyonu geçiren annelerin ilk emzirme davranışları, emzirme öz-yeterlilik düzeyleri ve etkileyen faktörler. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilim Derg 2020;13(3):382–94.
- 30. United Nations International Children’s Emergency Fund (UNICEF). CAPTURE THE MOMENT: Early initiation of breastfeeding: The best start for every newborn. Erişim: https://cdn.who.int/media/docs/default-source/nutritionlibrary/breastfeeding/unicef-who-capture-the-moment-eibf-2018.pdf?sfvrsn=587210cf_2&download=true. Erişim tarihi: 01 Mart 2021.
- 31. Hannula L, Kaunonen M, Tarkka M. A systematic review of professional support interventions for breastfeeding. J Clin Nurs 2008;17(9):1132–43.
- 32. Dyson L, McCormick F, Renfrew MJ. Interventions for promoting the initiation of breastfeeding. Cochrane Database of Systematic Reviews 2005;(2).Art. No: CD001688.
- 33. Imdad A, Yakoob MY, Bhutta ZA. Effect of Breastfeeding promotion interventions on breastfeeding rates with special focus on developing countries. BMC Public Health 2011;11(3):24.
Öz
Background: It is important to reveal the negative factors that affect breastfeeding and to take the necessary precautions for these factors in the initiation and maintenance of breastfeeding of babies in the postpartum period. This study was conducted to examine the effect of obstetric histories of puerperant on the feeding patterns of babies in the postpartum period. Methods: The study, which is of analytical-cross-sectional type, was carried out between January and June 2017 in a obstetrics intensive care unit and maternity clinics of a maternity hospital. The sample of the study consisted of 135 puerperants. The data were collected with the ’Puerperant İnformation Form' prepared by the researchers in line with the literature. Data was analyzed by number, percentage distributions, mean, standard deviation and Chi square tests using Statistical Package for Social Sciences for Windows 20.0 program. Results: The mean age of the puerperants was 26.81±6.568 (min:16, max:47). 38.5% of the puerperants were hospitalized in the obstetrics intensive care unit, and 69.6% had a hospital stay of 1 day. It was determined that 49.6% of the puerperants had one child, 68.9% had normal births and 15.6% had postpartum care training. There was no statistically significant difference between the socio-demographic characteristics of the puerperants and their breastfeeding status (p>0.05). A statistically significant difference was found between the clinic, length of stay, children’s numbers, delivery methods and receiving postpartum care training of the puerperants and breastfeeding with only breast milk of their babies in the postpartum period (p<0.05). Conclusion: Maternity unit, shorter postpartum hospital stay, having more than one child, giving birth to normal birth and recieving postnatal care training increase the rate of feeding with breastfeeding only in the postpartum period.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. World Health Organization. Reproductive health. [cited 2020 July 15]. Available Del Ciampo LA, Del Ciampo IRL. Breastfeeding and the Benefits of Lactation for Women’s Health. Rev Bras Ginecol Obstet 2018;40(6):354–9.
- 2. Irmak N. Anne sütünün önemi ve ilk 6 ay sadece anne sütü vermeyi etkileyen unsurlar. J Turkish Fam Physician 2016;7(2):27–31.
- 3. Topal S, Çınar N, Altınkaynak S. Emzirmenin anne sağlığına yararları. J Hum Rhythm 2017;3(1):25–31.
- 4. Ateşağaoğlu P, Mete M, Gökçay G, Tamay Z, Yetim A. Anne Sütü ile Beslenmenin Çocuk Ruh Sağlığına Etkileri. Cocuk Derg 2013;13(3):101-8.
- 5. Gölbaşı Z, Koç G. Kadınların postpartum ilk 6 aylık süredeki emzirme davranışları ve prenatal dönemdeki emzirme tutumunun emzirme davranışları üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Derg 2008;15(1):16–31.
- 6. World Health Organization (WHO). Health topics/Breastfeeding. Erişim: https://www.who.int/health-topics/breastfeeding#tab=tab_2. Erişim tarihi: 24 Şubat 2020.
- 7. United Nations International Children’s Emergency Fund (UNICEF). BREASTFEEDING A Mother’s Gift, for Every Child Erişim: https://data.unicef.org/resources/breastfeeding-a-mothers-gift-for-every-child/. Erişim tarihi: 24 Şubat 2020.
- 8. World Health Organization (WHO). Facts in pictures/Breastfeeding Erişim: https://www.who.int/features/factfiles/breastfeeding/en/. Erişim trarihi: 24 Şubat 2020.
- 9. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) 2018. Erişim:http://www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2018/rapor/TNSA2018_ana_Rapor.pdf. Sayfa No: 144-145. Erişim tarihi: 24 Şubat 2020.
- 10. Uyar Hazar H, Uzar Akça E. Doğum Sonrası Erken Dönemde Emzirme Problemi: Olgu Sunumu. Sağlık ve Toplum 2017;27(3):64–70.
- 11. Lin S, Chien L, Tai C, Lee C. Effectiveness of a prenatal education programme on breastfeeding outcomes in Taiwan. J Clin Nurs 2008;17(3):296–303.
- 12. Stuebe AM, Bonuck K. What predicts intent to breastfeed exclusively? Breastfeeding knowledge, attitudes, and beliefs in a diverse urban population. Breastfeed Med 2011;6(6):413–20.
- 13. Arça G, Işık HK. Anne Sütü ve Emzirmeye İlişkin Ebe ve Hemşirenin Rolü. Sağlık Bilim Üniversitesi Hemşirelik Derg 2019;1(3):221–8. 14. Yeşilçiçek Çalık K, Coşar Çetin F, Erkaya R. Annelerin emzirme konusunda uygulamaları ve etkileyen faktörler. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilim Derg. 2017;6(3):80–91.
- 15. Cangöl E, Hotun Şahin N. Emzirmeyi Etkileyen Faktörler ve Emzi̇rme Danışmanlığı. Zeynep Kamil Tıp Bülteni 2014;45(3):100–5.
- 16. Bolat F, Uslu S, Bolat G, Bülbül A, Arslan S, Çelik M, Cömert S, Nuhoğlu A. İlk altı ayda anne sütü ile beslenmeye etki eden faktörler. Çocuk Dergisi 2011;11(1):5-13.
- 17. Akyüz A, Kaya T, Şenel N. Annenin emzirme davranışının ve emzirmeyi etkileyen durumların belirlenmesi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2007;6(5):331–5.
- 18. Küçükoğlu S, Çelebioğlu A, Coşkun D. Yenidoğan kliniğinde bebeği yatan annelerin postpartum depresyon belirtileri ve emzirme özyeterlilik düzeylerinin belirlenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilim Derg 2014;3(3):921–32.
- 19. Gönenli S, Ayar Kocatürk A, Yeşilçiçek Çalık K. Normal Doğum Yapan Primipar Annelerin Erken Doğum Sonu Dönemde Emzirme Başarısı ve Etkileyen Faktörler. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Derg 2019;28(3):191–200.
- 20. Karahan E, Akın N, Çelik S. Yoğun bakımda yatan hastaların deneyimleri ve aile gereksinimlerinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilim Derg 2020;6(2):140–9.
- 21. Çam R, Şahin B. Yoğun Bakım Ünitelerinde Yatan Hastaların Deneyimleri ve Anksiyete-Depresyon Durumları. Hemşirelik Bilimi Derg 2018;1(1):10–4.
- 22. Yılmaz E, Arslan S. Acil kritik yoğun bakımda yatan hastaların incelenmesi. Selçuk Tıp Derg 2015;31(3):113–7.
- 23. Öngel V, Duran E. Hasta Yatış Süreleri Açısından Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Çocuk Nefroloji Servisi’nin 2012 Yılı Analizi. International Conference On Eurasian Economies 2015: 732-5.
- 24. Altuntaş N. Yenidoğan yoğun bakım ünitesine yatış emzirme sürecini nasıl etkiliyor? Pamukkale Tıp Derg 2020;13(3):579–86. 25. Ünsal H, Atlıhan F, Özkan H, Targan Ş, Hassoy H. Toplumda anne sütü verme eğilimi ve buna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hast Derg 2005;48(3):226–33.
- 26. Ahi S, Borlu A, Balcı E, Günay O. Bebek Dostu Bir Hastanede Doğum Yapan Annelerin Doğumdan Sonra İlk Bir Saatte Emzirmeye Başlama Durumları ve İlişkili Faktörler. Ahi Evran Med J 2019;3(2):41–7.
- 27. Burns C, Dunn A, Brady M, Starr N, Blosser C. Pediatric Primary Care. 5. Baskı. Elsevier yayınları; 2013:180–200.
- 28. Yılmaz E, Öcal FD, Vural Yılmaz Z, Ceyhan M, Kara OF, Küçüközkan T. Emzirmeye başlama ve sadece anne sütüyle besleme: Bebek dostu bir hastanede doğum yapmış annelerin yaklaşımlarını etkileyen faktörler. Turkish J Obstet Gynecol 2017;14(1):1–9.
- 29. Cantürk D, Akgün Kostak M. Vajinal doğum yapan ve sezaryen operasyonu geçiren annelerin ilk emzirme davranışları, emzirme öz-yeterlilik düzeyleri ve etkileyen faktörler. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilim Derg 2020;13(3):382–94.
- 30. United Nations International Children’s Emergency Fund (UNICEF). CAPTURE THE MOMENT: Early initiation of breastfeeding: The best start for every newborn. Erişim: https://cdn.who.int/media/docs/default-source/nutritionlibrary/breastfeeding/unicef-who-capture-the-moment-eibf-2018.pdf?sfvrsn=587210cf_2&download=true. Erişim tarihi: 01 Mart 2021.
- 31. Hannula L, Kaunonen M, Tarkka M. A systematic review of professional support interventions for breastfeeding. J Clin Nurs 2008;17(9):1132–43.
- 32. Dyson L, McCormick F, Renfrew MJ. Interventions for promoting the initiation of breastfeeding. Cochrane Database of Systematic Reviews 2005;(2).Art. No: CD001688.
- 33. Imdad A, Yakoob MY, Bhutta ZA. Effect of Breastfeeding promotion interventions on breastfeeding rates with special focus on developing countries. BMC Public Health 2011;11(3):24.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Orijinal Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 10 Eylül 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 13 Mart 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 15 Sayı: 3 |
Sağlığın ve birinci basamak bakımın anlaşılmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunacak yeni bilgilere sahip yazarların İngilizce veya Türkçe makaleleri memnuniyetle karşılanmaktadır.