Abstract
Giriş: Kanser tanısı, hasta ve ailesinde sıklıkla korku ve sıkıntı ile karşılanır. Kanser ayrıca hasta ve bakım veren için birçok psiko-sosyal zorlanmayı da beraberinde getirir. Kanser hastalarının bakım verenlerinde sağlık anksiyetesi ve belirsizliğe tahammülsüzlük ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkileri araştırmayı amaçladık.
Yöntem: Çalışmaya toplam 83 kanser hastasının bakım vereni dahil edildi. Katılımcılara yanıt vermeleri için sosyodemografik bilgi formu, Sağlık Anksiyete Ölçeği (HAS), Yaşam Kalitesi Ölçeği – Aile Versiyonu (QoL-FV) ve Belirsizliğe Tahammülsüzlük Ölçeği (IUS-12) verildi. Çalışma ölçek ve alt ölçek puanları arasındaki korelasyon değerlendirildi. HAS skoru medyandan büyük ve küçük olanlar şeklinde iki grup oluşturuldu. Bu grupların IUS-12, QoL-FV-Toplam ve QoL-FV alt ölçek puanları açısından farklılıkları olup olmadığı değerlendirildi.
Bulgular: HAS, QoL-FV-Toplam ve IUS-12'nin medyan (IQR) puanları sırasıyla 18,0 (10,0-25,0), 173,0 (145,0-206,0) ve 29,0 (23,0-42,0) idi. HAS puanları ile IUS-12 puanları arasında anlamlı pozitif korelasyon (r=0,469, p<0,001) ve QoL-FV-Toplam puanları arasında anlamlı negatif korelasyon (r=-0,328, p=0,002) vardı. QoL-FV-Toplam ve IUS-12 puanları arasında anlamlı bir ilişki (r=-0,084, p=0,452) yoktu. HAS-düşük grupta HAS-yüksek gruba göre; IUS-12 skoru (medyan (IQR); 24,0 (20,0-27,0) ve 39,5 (31,5-45,0)), p<0,001) anlamlı olarak daha düşük ve QoL-FV-Toplam skoru (medyan (IQR); 206,0 (157,5-) 263,5) ve 157,5 (142,25-176,0), p<0,001) ile QoL-FV alt ölçek puanları anlamlı olarak daha yüksekti.
Sonuç: Sağlık kaygısı kanser hastalarına bakım verenlerde yaşam kalitesini olumsuz etkileyen faktörlerden biri olabilir. Kanser hastalarının bakım verenlerinde yaşam kalitesini etkilediği düşünülen sağlık kaygısını öngören ve bunlara karşı koruyucu faktörleri keşfetmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır. Ayrıca kanser hastalarına bakım verenlerde sağlık kaygısı ile yaşam kalitesi arasındaki ilişkiyi hedefleyen psikolojik müdahale çalışmalarına ihtiyaç vardır.
Anahtar kelimeler: Bakım verenler, Belirsizlik, Sağlık Davranışı, Kaygı, Yaşam Kalitesi