Giriş: Bireyin fiziksel ve zihinsel sağlığını iyileştirmeyi amaçlayan seyahatler olarak tanımlanan sağlık turizmi, gelişen teknoloji ve ulaşıma paralel olarak gün geçtikçe büyümektedir. Türkiye'nin sağlık turizmi açısından tercih edilmesini etkileyen faktörler arasında; maliyet, turizm olanakları ve kültürel özellikler ile sağlık tesisi, personel, doktorlar ve hizmetin kalite düzeyi yer almaktadır. İnsan sağlığının odak noktası olması nedeniyle oldukça hassas olan hizmet sunumunun nitelikli iş gücü tarafından yürütülmesi gerekmektedir. Hastaları gereksiz test ve tedavilerden koruma ve klinik karar alma süreçlerine etkin katılımı kolaylaştırmadaki rolü ile, aile hekimleri de sağlık turizmi sürecine dahil olmakta ve savunuculuk yapmaktadırlar. Ülkemizde sağlık turizmi sektöründe öngörülen artışı karşılamaya yönelik olarak, hizmet sunumunun nitel ve nicel olarak geliştirilmesi hedeflenmektedir. Bu hedefleri gerçekleştirme doğrultusunda yükseköğretim kurumlarının sunduğu eğitim ve öğretim faaliyetleri ön plana çıkmaktadır. Çalışmamızda ülkemizde sağlık turizmi alanındaki eğitimin yeterliliğinin sayısal olarak araştırılması ve güncel veriler ışığında incelenmesi hedeflenmiştir.
Yöntem: Kesitsel ve tanımlayıcı tasarımda planlanan çalışmanın verileri, 2023-2024 eğitim öğretim dönemlerinde toplanmıştır. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ve Öğrenci Seçme Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) bünyesindeki 18 kurumun 2018-2023 yıllarına ait sağlık turizmi alanındaki eğitim programları ve öğrenci sayıları incelenmiştir. Elde edilen veriler ile Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Uluslararası Sağlık Hizmetleri Anonim Şirketi (USHAŞ), Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) tarafından yayınlanan sağlık turizmine dair veriler bir araya getirilmiştir.
Bulgular: Türkiye’de ilk olarak 2014 yılında, Meslek Yüksekokulu bünyesinde ‘’Sağlık Turizmi İşletmeciliği’’ bölümünde ön lisans düzeyinde eğitim verilmeye başlanmıştır. Günümüzde 9 üniversitede bulunan bölüm ön lisans tercihleri arasında en yüksek dilime sahiptir. Yüksek lisans programı düzeyindeki eğitimler; ‘’Sağlık Turizmi’’, ‘’Sağlık Turizmi İşletmeciliği’’ ve ‘’Sağlık Turizmi Yönetimi’’ olmak üzere, 3 farklı bölümde 9 üniversitede devam etmektedir. Doktora düzeyinde eğitim ‘’Sağlık Turizmi’’ bölümünde 1 üniversitede verilmektedir. Sağlık turizmi alanındaki eğitim programlarında kayıtlı öğrenci ve mezun sayılarının her geçen yıl giderek artmakta olduğu görülmektedir. Öte yandan, ülkemizde henüz bu bölümde eğitim veren herhangi bir lisans programı bulunmamaktadır. TÜİK ve USHAŞ tarafından yayınlanan verilere göre; ülkemize sağlık turizmi için gelen ziyaretçi sayısı ve gelire ait değerler her geçen yıl artış göstermektedir. Buna karşılık son yıllarda öğrenci ve mezun sayılarında aynı oranda artış gözlenmemektedir.
Sonuç: Üniversitelerde açılan sağlık turizmi alanındaki program ve kontenjan sayısı giderek artmaktadır. Bununla birlikte ülkemize sağlık turizmi için gelen ziyaretçi sayısındaki yıllara göre artış ile değerlendirildiğinde mevcut durumda artan ihtiyacı karşılamaya yönelik yetiştirilen nitelikli personel sayısının halen istenilen düzeyde olmadığı ortaya konmuştur.
The study was carried out between September 2023 and June 2024. Ethics Committee approval was received from Manisa Celal Bayar University, Faculty of Medicine, Health Sciences Ethics Committee (Date: 06.09.2023, Decision No: 20.478.486/1993). Since the study is retrospective, informed consent was not required.
Introduction: Health tourism, defined as travels aimed to improve the physical and mental health of individuals, is growing day by day in parallel with developing technology and transportation. Factors influencing the preference of Türkiye in health tourism include cost, tourism opportunities, and cultural characteristics, as well as health facilities, staff, doctors, and the quality level of service. Due to the focus of human health, the service delivery which is very sensitive should be carried out by qualified workforce. With their role in protecting patients from unnecessary tests and treatments and facilitating effective participation in clinical decision-making processes, family physicians are also involved in the health tourism process and advocate. It is aimed to improve the service provision both qualitatively and quantitatively to meet the predicted increase in the health tourism sector in our country. In line with the realization of these goals, education and training activities offered by higher education institutions come into prominence. It’s aimed in our study to quantitatively investigate the adequacy of education in the field of health tourism in our country and to assess it in light of current data.
Methods: The data of the cross-sectional and descriptive study were collected during the 2023-2024 academic years. Education programs and the number of students in the field of health tourism between 2018-2023 at 18 institutions under the Council of Higher Education (YOK) and The Measuring, Selection and Placement Center (OSYM) were examined. Obtained data were brought together with health tourism data published by the Turkish Statistical Institute (TUIK), the International Health Services Inc. (USHAS), and the Association of Turkish Travel Agencies (TURSAB).
Results: In Türkiye, for the first time in 2014, associate degree education started to be provided in the " Health Tourism Business" department within the Vocational School. This department, which is available in 9 universities today, has the highest percentage among associate degree preferences. Master's degree program level trainings in health tourism continue in 9 universities across 3 different departments: "Health Tourism", " Health Tourism Business " and "Health Tourism Management". Doctoral level education is provided in 1 university in the department of "Health Tourism". It is observed that the number of students and graduates enrolled in education programs in the field of health tourism is increasing every year. On the other hand, there is still no undergraduate program in this field in Türkiye. According to the data published by TUIK and USHAS, the number of visitors coming to our country for health tourism and the value of income is increasing every year. On the contrary, the number of students and graduates has not increased at the same rate in recent years.
Conclusions: The number of programs and quotas in the field of health tourism opened in universities is gradually increasing. However, when evaluated together with the increase in the number of visitors coming to our country for health tourism over the years, it has been revealed that the number of qualified staff trained to meet the increasing need is still not at the desired level.
The study was carried out between September 2023 and June 2024. Ethics Committee approval was received from Manisa Celal Bayar University, Faculty of Medicine, Health Sciences Ethics Committee (Date: 06.09.2023, Decision No: 20.478.486/1993). Since the study is retrospective, informed consent was not required.
Primary Language | English |
---|---|
Subjects | Family Medicine, Primary Health Care, Health Services and Systems (Other) |
Journal Section | Original Research |
Authors | |
Publication Date | July 31, 2024 |
Submission Date | February 14, 2024 |
Acceptance Date | April 16, 2024 |
Published in Issue | Year 2024Volume: 9 Issue: 2 |